Zorg

ZORGBELEID in Het Nestkastje

1. Het zorgcontinuüm

Het Nestkastje gebruikt het zorgcontinuüm om het beleid op leerlingenbegeleiding vorm te geven. We evolueerden door de jaren heen naar een beleid waarbij alle leerlingen het onderwijs en de zorg krijgen die ze nodig hebben. We denken daarbij aan onze leerlingen uit verschillende kansengroepen en onze toenemende groep van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, maar ook aan de toenemende groep van sterke, zelfstandige leerlingen die extra uitdagingen nodig hebben.  Maatregelen op schoolniveau en op klasniveau worden daarbij ingezet.

Hieronder een beknopt overzicht van de verschillende aandachtspunten die onze school legt in elke fase van het zorgcontinuüm.

• Brede basiszorg (fase 0) 

In fase 0 zetten we vooral in op een krachtige leeromgeving aanbieden in de klas. Een positief, veilig en rijk klimaat met positieve bevestiging en veel doe-activiteiten, probleemsituaties aangepast aan het niveau van het kind, rijke leerinhouden, rijke ondersteuning, interactie, …

De klasleerkracht is spilfiguur in de klas. Bij halftijdse klasleerkrachten is overleg en doorgeven van info pertinent aanwezig. Klasleerkrachten stemmen af met graad collega’s om nieuwe inzichten te verwerven en de eigen brede basiszorg te verrijken. 

De klasleerkracht houdt rekening met het ontwikkelingstempo van het kind, de individuele mogelijkheden en de achtergrond van de leerling. De klasleerkracht zal ambitieuze, realistische en haalbare doelen stellen, remediëren en differentiëren is basishouding

Het zorgteam ondersteunt de klasleerkracht d.m.v. advies. Ook ondersteuning van kinderen na ziekte door zorgteam is mogelijk in fase 0.

We zetten in op een flexibele klasorganisatie aan de hand van alternatieve leervormen om tot meer leren te komen; tutorlezen, AVI-leeskaart, kringgesprekken, coöperatieve werkvormen, contractwerk, projectwerk, groepswerk,…

We werken in elke klas volgens een gestructureerd dagverloop met daglijn.

Kinderen kunnen gebruik maken van hulpmiddelen indien nodig; hoofdtelefoon, het stappenplan van Toekan (gebaseerd op de beertjes van Meichenbaum), time timer, een aangepaste plaats in de klas, ondersteuning van pictogrammen, werkhuisje,…

In de klas stimuleren we het gebruik van hedendaagse media, internet en digibord

De zorgcoördinator volgt de leerlingen met noden mee op. (zie Communicatie)  De zorgcoördinator geeft tips en advies om krachtige leeromgeving te verhogen in de klas.

We werken op school met het digitaal leerlingvolgsysteem ‘smartschool’, een leerlingdossier met administratieve en pedagogische gegevens (schoolse resultaten, zorgnoden, observatiegegevens, werkhouding, taakaanpak, sociaal-emotionele ontwikkeling, overzichten MDO- gesprekken, genomen acties, verslagen van oudergesprekken, verslagen van onderzoeken en begeleiding door externen en begeleidingsplan, rapport, en LVS gegevens)

We organiseren overgangsgesprekken tussen leerkrachten op het einde van het schooljaar om zo de belangrijkste afspraken en aandachtspunten van elke leerling over te dragen. (zie communicatie)

De spel en speelmogelijkheden op de speelplaats worden georganiseerd o.l.v. werkgroep speelplaats.

We volgen het welbevinden van de leerlingen op d.m.v. een genormeerde bevraging/ online vragenlijst van onderwijsinspectie van de Vlaamse overheid.

We werken met ‘maandpunten’ rond welbevinden, sociale vaardigheden en afspraken.

Ook maken we gebruik van een time-out procedure indien kinderen even moeten afstand nemen van de situatie.

De leerlingen worden bevraagd en gehoord over onderwerpen die hun school aanbelangen in een leerlingenraad 

We zetten in op ouderbetrokkenheid door ouders te informeren via brief of mail, ouders kunnen participeren in de ouderraad. 

We organiseren in elke klas een infoavond bij het begin van het schooljaar.

In december en juni nodigen we de ouders uit voor een individueel oudercontact. 

1.2 Verhoogde zorg (fase 1) 

In fase 1 blijven alle acties van fase 0 van kracht. We zetten verder in op meer individuele verhoogde zorg voor kinderen met een specifieke onderwijsbehoefte.

We organiseren een zorgoverleg tussen klasleerkracht en zorgcoördinator voor deze leerlingen in fase 1 (met concreet geformuleerde onderwijs- en ondersteuningsbehoeften). (zie Communicatie)

De klasleerkrachten gebruiken individuele hulpmiddelen voor algemene werking in de klas zoals meer tijd voorzien voor opdrachten, minder opdrachten afwerken binnen dezelfde tijd,…

De individuele hulpmiddelen voor algemene cognitieve ontwikkeling (REDICODIS) staan per leerling in een klasprofiel en op digitaal op smartschool. 

De klasleerkrachten gebruiken voor leerlingen individuele hulpmiddelen voor de sociaal-emotionele ontwikkeling: een hoofdtelefoon, individueel verduidelijking van schema’s, uitstappen, veranderingen, visualiseren van wat er van de leerling verwacht wordt (picto’s op de bank), time timer

Individuele kinderen kunnen ook gebruik maken van hulpmiddelen voor de motorische ontwikkeling: gebruik van hulpmiddelen zoals een voetensteuntje, lat met houdertje,…, vrijstellen of vervangen van sportactiviteiten.

In Het Nestkastje voorzien we ook extra ondersteuning in de zorguren om aan de onderwijsbehoeften van een leerling tegemoet te komen. Dit zowel op kleuterniveau als op niveau lager onderwijs. In het leerlingvolgsysteem van elk kind wordt de remediëring 2 keer per schooljaar genoteerd aan de hand van doelen.

De wijze van ondersteuning is wisselend en afhankelijk van de onderwijsbehoeften van elk kind. (zie ook document 3: Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in dit hoofdstuk)

In het lager werken we zelfs met klasoverschrijdende remediërings groepjes, dit kan zijn voor wiskunde of taal. 

We bieden ook differentiatie naar boven aan; enkel korte instructie daarna zelfstandig werk (basisoefeningen kunnen wegvallen) Daarnaast hebben we ook verrijkingsmateriaal zoals vb. sterk rekenwerk.

Ook bij kleuters is er extra remediërend of verruimend aanbod. Speciale aandacht gaat ook naar de kleuters van de derde kleuterklas. Zo werken we op een gestructureerde manier via testing, overleg en remediëring of uitdaging aan de overstap naar het eerste leerjaar. 

We vinden het belangrijk dat ook ouders van deze verhoogde zorg in de klas op de hoogte zijn. Daarom worden ouders hierover ingelicht via het zorgmapje en op de verschillende infomomenten zoals oudercontacten, MDO’s, … (kleuter en lager)

1.3 Uitbreiding van zorg (fase 2) 

We organiseren een MDO als formeel overleg met uitgebreide analyse van noden en zorgvragen van de leerling; hulpvraag formuleren en afspraken vastleggen in een begeleidingsplan. Hieruit volgen adviezen om de leerkansen te verhogen in fase 2. Het CLB met expertise neemt begeleidende rol in het handelingsgericht diagnostisch traject met de leerling 

We voeren dan ook een doorgedreven vorm van curriculumdifferentiatie (gemeenschappelijk curriculum) met redelijke aanpassingen en noteren dit in het begeleidingsplan van de individuele leerling. 

Ook werken we samen met het Leersteunnetwerk West-Vlaanderen West.  Indien nodig krijgen onze leerlingen ON vanuit verschillende scholen buitengewoon onderwijs uit de buurt. 

Er zijn verschillende extra maatregelen op sociaal emotioneel vlak mogelijk op onze school: intensievere opvolging van de speelplaatsregels, individuele time-out procedure, ON vanuit het ondersteuningsnetwerk…

Tot slot werken we in deze fase nauw samen met verschillende hulpverleners (kine, logo, ergo, psycholoog,,…) Zij krijgen indien nodig een plaats op school om met leerlingen (buiten de lestijd) individueel te werken. Overleg met klasleerkracht is zo, ook steeds een meerwaarde. We betrekken hen bij overleg en de zorgcoördinator behoudt nauw contact (informeel overleg, via mail of telefoon) om de kinderen langs deze weg ook op te volgen. 

In deze fase hebben we ook extra aandacht voor zittenblijven, vervroegde overstap naar 1 B met aangepaste leerstof. Ook een schoolloopbaan versnelling vanuit onze school is mogelijk.

1.4 Individueel aangepast curriculum (fase 3) 

Soms zijn de maatregelen uit fase 2 niet voldoende zijn om aan de onderwijsnoden van een individuele leerling tegemoet te komen. 

Dan zal de zorgcoördinator een MDO organiseren met de ouders, de klasleerkracht, het CLB, ON over de aanpassingen die nodig zijn om de leerling mee te nemen in het gemeenschappelijk curriculum of om de leerling binnen de school een aangepast traject te laten lopen (IAC) met een verslag.  

Een IAC wordt steeds genoteerd in het schooleigen leerlingvolgsysteem. 

Sommige kinderen maken de overstap naar het B.O. De zorgcoördinator en het CLB bereiden deze overstap voor met de ouders en de leerling. 

Nieuwe leerlingen met een verslag B.O. worden ingeschreven onder ontbindende voorwaarden (60 dagen)

2. Handelingsgericht werken

In ons zorgbeleid komt het handelingsgericht werken als automatisme tot uiting. Omdat we dit niet telkens specifiek benoemen, lichten we hieronder kort toe hoe de zeven uitgangspunten plaatsvinden in onze zorg. 

• Doelgericht

We werken aan concrete doelen voor elk kind (specifieke onderwijsbehoeften of redelijke aanpassingen)  

• Wisselwerking en afstemming

Er is voortdurend wisselwerking en afstemming tussen alle betrokken partijen. Dit kan informeel zijn (met ouders aan de schoolpoort of klasleerkracht in de leraarskamer), of formeel zijn (bv. met CLB  tijdens een MultiDisciplinairOverleg) Ook telefonische en email contacten met tussen leerkracht, zorgcoördinator, hulpverleners en ouders krijgen hierin een plaats.

• Onderwijsbehoeften van de leerling staan centraal

We stellen ons steeds de vraag: ‘Wat heeft deze leerling specifiek nodig’? We hebben een erg divers publiek op onze school en proberen hier gedifferentieerd mee om te gaan naar aanpak, aanbod, ondersteuning, instructies, opdrachten, materialen, leeractiviteiten en ook feedback toe.

• Leraren maken het verschil, ouders doen er evenzeer toe

We gaan ervan uit dat de klasleerkracht de spilfiguur is, ondersteund door verschillende leerkrachten van het zorgteam en bijgestaan door ouders die hun kind het best kennen. We staan graag op een lijn met elkaar. Alle neuzen in dezelfde richting.

• Positieve aspecten 

We verliezen het positieve van elke leerling niet uit het oog, en zoeken daarin steun en hulp. 

• De betrokkenen werken constructief samen

Leerkrachten, zorgcoördinator, zorgteam, CLB, ouders en ook leerlingen participeren actief en als partners.  Elk van deze participanten krijgt een plaats in het overleg. 

• Systematisch en transparant

We werken tijdens het overleg steeds volgens eenzelfde stramien, waarbij iedereen aan het woord komt en waarbij gezocht wordt naar duidelijke afspraken. We noteren (wie, wat, waar, en mogelijke evaluatie) deze afspraken tot uitwerking komen. We hebben hiervoor een formulier ontwikkeld wat structuur biedt aan dit stramien.

3. Communicatie

In ons zorgbeleid is communicatie erg belangrijk. 

De externe communicatie voeren we met ouders, externe hulpverleners, CLB en partners. De mogelijkheden werden in dit zorgbeleid reeds specifiek toegelicht bij elk onderdeel. 

Ook aan interne communicatie hechten we belang.

De leerkrachten kunnen steeds bij de zorgcoördinator terecht voor een gesprek. Ook deze informele contacten in onze school aan de klasdeur of in de leraarskamer zijn waardevol.

Daarnaast zijn er de formele zorggesprekken, ze zijn een essentieel deel van een gedeeld zorgbeleid. 

Deze gesprekken worden ingeroosterd en nadien ook formeel genoteerd in het leerlingvolgsysteem. Zo bevat het dossier van elk kind verschillende verslagen, dit kan bv. gaan over een verslag van het oudercontact, een opvolgingsverslag van een logopediste tot een begeleidingsplan. Ook beslissingen van de klassenraad, rapporten en dergelijke zijn hierin terug te vinden. We vinden het belangrijk dat elke betrokken leerkracht een kind goed kan opvolgen. 

Hieronder een overzicht van de formele gesprekken op onze school:

• Oudercontact

In december en juni is er een formeel oudercontact. Hierin worden de leervorderingen en ook de leef- en leerhouding van elk individueel kind besproken met ouders.

• Zorgoverleg 

De klasleerkracht bespreekt op regelmatige basis de leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, samen met de zorgcoördinator. Dat zorgoverleg wordt structureel ingeroosterd. Samen zoeken we naar een effectieve aanpak in de klas. Dit wordt kort genoteerd in het leerlingvolgsysteem van elk kind. 

• Multi Disciplinair Overleg (MDO) (over kinderen in fase 1, 2 en 3)

Het MDO is een formeel overleg en bestaat meestal uit de leraar, de zorgcoördinator, de medewerker van het CLB en soms de ouders. Dit is meestal voorafgegaan door een zorgoverleg tussen zorgcoördinator en klasleerkracht ter voorbereiding. De zorgcoördinator maakt hiervan een formeel verslag in het leerlingvolgdossier. 

• Klassenraad 

Einde schooljaar is er overleg over elk kind over de overgang naar het volgende schooljaar. 

• Overgangsgesprekken 

Op het einde van elk schooljaar houden we overgangsgesprekken tussen leerkrachten. De zorgcoördinator kan deelnemen aan dat overleg. Ook hiervan noteert de afsluitende leerkracht een bericht in het leerlingvolgsysteem.